Zagadnienia
AA
- przyczyny
- a) autoagresja jako wyuczone zachowanie
będące pod kontrolą wzmocnień pozytywnych;
- Hipoteza ta opiera się na założeniu, że autoagresja jest wyuczonym zachowaniem powstałym na skutek systematycznego pozytywnego wzmacniania, tj. poprzez uwagę otoczenia lub konkretne nagrody (słodycze, zabawki, aktywności).
- Zgodnie z tym założeniem należy spodziewać się, że wyeliminowanie wzmocnień powinno spowodować spadek ilości zachowań. Możemy znaleźć ogromną ilość badań, które potwierdzają tę hipotezę
- Jeśli zachowanie jest wzmacniane pozytywnie to
najlepszymi sposobami leczenie tych zachowań będzie:
- Time-out – 3,3 % stosowanych procedur
- Wygaszanie – 10,6 %
- Różnicowe wzmacnianie – 29,9%, w tym:
- DRO – 17 %
- differential reinforcement of other behavior
- różnicowe wzmacnianie innych zachowań to procedura polegająca na dostarczaniu wzmocnień po wystąpieniu pewnego okresu czasu bez angażowania się w zachowania niepożądane.
- inaczej mówiąc nagradzamy za czas bez trudnego zachowania
- DRA – 12,9 %
- differential reinforcement of alternative behavior
- różnicowe wzmacnianie alternatywnych zachowań to procedura polegająca
na dostarczaniu wzmocnień po wystąpieniu zachowania innego niż niepożądane,
ale niekoniecznie niekompatybilnego z zachowaniem celowym
- DRI
- differential reinforcement of incompatible behavior
- różnicowe wzmacnianie zachowań niekompatybilnych z zachowaniem celowym to procedura polegająca na dostarczaniu wzmocnień po wystąpieniu zachowania uniemożliwiającego zaangażowanie się w zachowanie celowe, innym i słowy niekompatybilnego z zachowaniem celowym.
- Inny argument, który przemawia za hipotezą wzmocnień pozytywnych jest związany z kontrolą bodźców. Dane z obserwacji wykazują, że zachowania autoagresywne występują raczej w niewielkiej ilości, kiedy dziecko jest samo i zwiększają swoją częstotliwość w obecności osób dorosłych
- ciekawy eksperyment z gołębiem
- Badanie Azrin (1959)
- Azrin wzmacniał zachowanie gołębia polegające na dziobaniu
klucza reakcyjnego poprzez dostarczanie mu jedzenia.
- Jedzenie dostarczane było ptakowi w rozkładzie sporadycznym.
- jednocześnie ta reakcja naciskania klucza reakcyjnego była karana.
- narastającym z próby na próbę szokiem elektrycznym
- intensywność szoku wzrastała stopniowo.
- Początkowo szok był bardzo słaby ostatecznie był bardzo silny.
- Za każdym razem, kiedy ptak naciskał klucz otrzymywał szok elektryczny.
- Mimo że szok elektryczny dostarczany był za każdym razem
a jedzenie w rozkładzie sporadycznym. Ptak nie przestawał dziobać.
- Jeśli intensywność szoku była duża od początku ptak przestawał dziobać.
- b) autoagresja jako nabyte zachowanie będące wynikiem
uniknięcia bodźca awersyjnego (pod kontrolą wzmocnień negatywnych);
- Hipoteza ta opiera się na założeniu, że zachowania autoagresywne
są wzmacniane negatywnie poprzez to, że angażując się
w nie pacjent unika jakiejś awersyjnej sytuacji.
- Badania weryfikujące tę hipotezę opierały się na tym
czy stawianie dziecka w sytuacji zadaniowe
ma wpływ na ilość zachowań autoagresywnych.
- badano czy ilość zachowań samouszkadzajacych
będzie zmieniała się w zależności od poziomu trudności zadania.
Ilość zachowań była większa w sytuacji trudnych zadań.
- Skuteczna procedura redukcji zachowań autoagresywnych
będących pod kontrolą wzmocnień negatywnych
- Ucieczkowe wygaszanie
- Nauczenie dziecka akceptowanych społecznie form
uniknięcia zadania w zamian za angażowanie się
w zachowania niepożądane.
- Tego rodzaju procedura została zaaplikowana przez Steege, Wacker i Cigrand, podczas jej trwania dzieci uczone były naciskać przycisk „stop”, który umożliwiał im zakończenie awersyjnej sytuacji. W trakcie trwania procedury zachowania autoagresywne polegające na gryzieniu rąk nigdy nie były wzmacniane negatywnie poprzez przerwanie wykonywania zadania. Procedura skutecznie redukowała zachowania niepożądane
- c) autoagresja jako sposób dostarczenia sobie bodźców (hipoteza autostymulacji);
- Automatyczne wzmocnienia są definiowane jako wzmocnienia, które są produkowane niezależnie od środowiska społecznego
- Badania przemawiające za tym założeniem będą wskazywały na to, że ilość zachowań autoagresywnych nie będzie miała związku z sytuacją społeczną (wzmocnieniami społecznymi) i zadaniową (wzmocnienia negatywne).
- Kaftan bezpieczeństwa kara czy wzmocnienie:
- Wiele danych wskazuje, że uwolnienie dziecka z kaftana
powoduje wzrost ilość zachowań samouszkadzających
- Zachowanie będące pod kontrolą automatycznych wzmocnień będzie pojawiało się częściej w sytuacji kiedy dziecko będzie samo i/lub nikt nie będzie się nim zajmował.
- Najbardziej skuteczne będą zaś procedury redukcji oparte na pozbawieniu zachowania automatycznego sprzężenia zwrotnego lub nauki alternatywnych form dostarczania sobie podobnych wzmocnień
- Oznacza uniemożliwienie angażowania
się w zachowania niepożądane poprzez
- ?
- zastosowanie ochronnego ekwipunku:
- rękawiczki zabezpieczające przed ssaniem palców.
- ochronne rękawy utrudniające wkładanie rąk do buzi
- d) autoagresja jako wynik nieprawidłowego funkcjonowania
w zakresie procesów fizjologicznych (hipoteza organiczna);
- Hipoteza organiczna wskazuję, że zachowania trudne
mogą być pod kontrolą zmiennych fizjologicznych.
- Za hipotezą tą przemawia fakt, że z autodestrukcją
związane są pewne nieprawidłowości genetyczne.
- Lesch – Nyhana; gryzą swój język, wargi i palce
- Retta,
- Corneli de Lange
- Smith-Magenis; gryzą się w ręce, uderzają głową, drapią się, rozdrapują rany, zrywają sobie paznokcie i wkładają obce ciała do uszu, nosa lub innych otworów ciała (dotyka to ponad 75 % osób z tym schorzeniem)
- Willi – Pratera,
- Jak dowodzą badania na zachowania trudne mają wpływ
uwarunkowane biologicznie zmienne tj.: choroba, ból, lekarstwa.
- Zmienne fizjologiczne mogą wpływać na sposób reagowania na bodźce zewnętrzne.
- Zmienne fizjologiczne mogą wpływać na fakt, że
podmiot angażuje się częściej w zachowania niepożądane.
- Na przykład: ból głowy wpływa na to czy muzyka będzie wzmocnieniem czy też karą.
- Choroby zwiększają prawdopodobieństwo
pojawienia się zachowań trudnych:
- Wiele badań wskazuje że zapalenie ucha środkowego może zwiększać ilość zachowań polegających na uderzaniu głową lub wkładaniem przedmiotów do uszu
- Zapalenie dróg moczowych, gardła czy zatok
- Alergia
- Ból głowy
- Zaparcia
- Menstruacja
- Urazy
- Zaburzenia snu
- Jedno z badań wskazuje, że brak dostatecznej
ilości godzin snu
występują u 35 % osób niepełnosprawnych
w porównaniu do 12 % w populacji ogólnej
- Jednakże należy pamiętać, że dzieci w wieku
od 1 do 4 lat mają braki w zakresie snu w 20% do 30%
- Zaburzenia snu zwiększają prawdopodobieństwo
wystąpienie problemów w zakresie zachowania następnego dnia
- warunkowanie klasyczne
- Pewne zmiany w środowisku są związane ze zmianą poziomu pobudzenia
- Wysoki poziom pobudzenia zwiększa prawdopodobieństwo że zachowania trudne się pojawią.
- endorfiny
- Angażowanie się w zachowania autoagresywne
związane jest wydzielanie się endorfin, endogennych opioidów.
- 1) Pojawienie się ich po zachowaniu powoduje stan
przyjemności, do którego człowiek będzie dążył ponownie;
- 2) Są to środki uzależniające tak, więc jeśli występują one
po autoagresji uzależniają człowieka od własnego działania
- Jak leczyć autoagresje związaną z fizjologią
- Pamiętaj aby zawsze wykluczyć wszelkie zmienne
fizjologiczne poprzez dokładna analizę medyczną.
- Poprzez dane z wywiadu określ czy u dziecka występują
problemy w zakresie jedzenia, wypróżniania się i snu.
- czy zaburzenia zachowania mają związek z jakimiś konkretnymi
zmiennymi w środowisku, np..: porą dnia czy miesiąca.
- Uzupełnij dane o obserwacje.
- Interwencja behawioralna
- Interwencja behawioralna okazuje się skuteczna również w
przypadku schorzeń które wydają się mieć podłoże organiczne.
- Behawioralna interwencja była skutecznie używana
w przypadku napadów padaczkowych i migrenie.
- :)
- jak nie zobaczę nie uwierzę
- Interwencja medyczna
- leki
- Podawanie leków wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi tj.:
zatwardzenia, problemy żołądkowe, nudności, senność, zawroty głowy.
- Działanie leków może mieć różny wpływ na różne osoby.
- Leków psycholeptycznych należy używać bardzo ostrożnie u dzieci do 7 rż.
- których celem jest wyleczenie z choroby
- kamicy nerkowej
- zapalenia zatok
- zapalenia ucha
- puder w płynie który zmniejsza świąd
- przeciwbólowe
- zabiegi
- leczenie ew. usuwanie zębów
- rozbijanie kamieni nerkowych
- e) autoagresja jako wyniki kilku
wcześniej wymienionych powodów
- analiza
- 38,1 % osób zachowania autoagresywne były pod kontrolą wzmocnień negatywnych.
- 26,3% pod kontrolą wzmocnień pozytywnych
(zarówno uwagi otoczenia jak i konkretnych obiektów:
jedzenia i przedmiotów).
- 25,7 % automatycznych wzmocnień (stymulacja ze zmysłów i dostarczanie sobie bólu).
- U zaledwie 5,3 % zachowania trudne były kształtowane przez więcej niż jeden czynnik.
- Natomiast przyczyna zachowania 4,6 % badanych osób była niemożliwa do zinterpretowania.
- wnioski
- 2/3 badanych zachowań było pod kontrolą wzmocnień społecznych.
- Jeśli połączymy w jedną kategorię zarówno pozytywne jak i negatywne wzmocnienia społeczne a także weźmiemy pod uwagę te zachowania, które były kontrolowane przez więcej niż jedną konsekwencje, ale jedną z nich była wzmocnienie społeczne.
- Dane te wskazują, że zachowania autoagresywne są głownie wyuczonym zachowaniem a tym samym podlegają prawą uczenia.
- nie ma uniwersalnych technik
- skuteczna procedura jest powiązana
z rodzajem wzmocnienia
które podtrzymuje nieprawidłowe zachowanie
